چشم انداز صنعت مس

ذخایر معدنی کشور های تولید کننده مس در جهان

همانطور که در نمودار زیر مشاهده می نمائید شیلی، استرالیا، پرو و مکزیک بیش از 50% ذخایر مس دنیا را به خود اختصاص داده اند.

سهم کشور ها درتولید و مصرف مس

چین 33%، شیلی 12% و ژاپن 7% تولید مس دنیا را به خود اختصاص داده اند. این در حالی است که چین 46%، ایالات متحده 8% و آلمان 5% مصرف مس در دنیا را به خود اختصاص داده اند. مجموع تولید مس جهان در سال گذشته 19 میلیون و 400 هزار تن بوده است.

مجموع تولیدات مس 10شرکت برتر جهان شامل کودلکو (Codelco) ، فریپورت (Freeport)، گلنکور(Glencore)، بی اچ پی بیلیتون(BHP Billiton) ،  سوترن کوپر (Southern Copper) ، کی جی اچ ام(KGHM) ،ریوتینتو (Rio Tinto) ، فرست کوانتوم (First Quantum) ، آنتوفاگاستا(Antofagasta) و واله (Vale) به 9 میلیون و 448 هزار تن رسید که حاکی از رشد 4درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته است . شرکت های مذکور حدود 49 درصد از تولید کل دنیا را به خود اختصاص دادند.

استفاده از مس در بخش های مختلف

همانطور که در نمودار زیر مشاهده می نمایید، بیشترین مصرف مس به ترتیب در بخش های ساختمان، تجهیزات، زیرساخت ها، صنعت و حمل و نقل می باشد.

چشم انداز جهانی عرضه و تقاضا

تقاضا

چشم انداز بهبود اقتصاد در چین، افزایش تقاضا ناشی از ماشین های الکتریکی و همچنین طرح زیر ساخت ها در آمریکا که توسط ترامپ اعلام شده است همگی محرک تقاضای مس می باشد. پیش بینی شده که مصرف مس در چین ، آسیا و منطقه منا، با سرعت بیشتری رشد نماید. همچنین در هند ساخت و سازهای بیشتری در سال 2018 و 2019 انجام می گیرد.

رشد استفاده از مس در شبکه های برق درچین که حدود 50% از مصرف مس در این کشور را به خود اختصاص داده است، به همراه رشد تجهیزات مربوط به بخش سلامت با تکنولوژی بالا در واقع محرک تقاضا برای این فلز بوده است.

طرح بلند پروازانه جاده ابریشم در چین  با هدف توسعه راه های تجارت در آسیا، اروپا، آفریقا و خاورمیانه که موجب سرمایه گذاری 4 تریلیون دلاری در زیر ساخت ها و تقویت تقاضا می گردد. صندوق بین المللی پول اخیرا پیش بینی رشد تولید ناخالص داخلی چین را برای سال 2018 به میزان 6.4% پیش بینی نموده  که منعکس کننده سطح بالایی از سرمایه گذاری های عمومی در این کشور است که این امر موجب تقاضای پایدار مس در چین (یکی از بزرگترین مصرف کنندگان مس در سطح جهانی) می گردد.

از دیگر نکات قابل توجه که محرک تقاضا برای مس می باشد، افزایش تولید ماشین های الکتریکی است که مصرف مس در آن ها به میزان 4 برابر مصرف در ماشین های با موتور سنتی می باشد.

بر اساس آمار انجمن جهانی مس، مصرف مس برای ماشین های الکتریکی تا سال 2027 به میزان 9 برابر مصرف کنونی این فلز در حال حاضر ( 185 هزار تن) برای ماشین های الکتریکی، افزایش می یابد. به علاوه کاهش ارزش دلار  در مقایسه با ارز کشورهای پرو، شیلی و چین( کشور های عمده تولید کننده مس در دنیا) می تواند موجب افزایش تقاضای مس از این تولید کنندگان گردد که این امر موجب افزایش قیمت می شود.

عرضه

مس در حال حاضر با کمبود عرضه مواجه می باشد که احتمالا در 2 سال آینده این کاهش عرضه، تشدید می گردد. مشکلات مربوط به نیروی کار، کاهش عیار معادن و تاخیر در پروژه های جدید، فقدان سرمایه گذاری بزرگ معادن مس در سال 2015-2017،  نگرانی ها در مورد عرضه مس را افزایش داده است. کاهش موجودی مس در بورس فلزات لندن و بازار شانگهای نیز نشان دهنده شرایط سخت عرضه در آینده می باشد.

همچنین  پروژه های استخراج معادن مس پیچیده تر، عمیق تر، پرهزینه تر و دارای عیار پایین تر به طور متوسط شده است.

در نمودار زیر پیش بینی عرضه و تقاضای مس تا سال 2021 نشان داده شده است:

عوامل موثر بر عرضه

• کاهش سرمایه گذاری

سرمایه گذاری در لوله های مسی بعد از کاهش شدید قیمت مس در سال 2014 با شیب تندی کاهش پیدا کرد که نیاز به زمان برای بهبود آن داشت. طرح های توسعه و پروژه های جدید به دلایلی چون بی میلی وام دهندگان، اختلافات سیاسی، مشکلات تکنیکی از جمله محدودیت آبی و تخصیص برق با تاخیر مواجه بود. تنها 6 پروژه بزرگ و طرح توسعه در کنار معادن جدید شروع شدند که تا سال 2020 نیز تکمیل می گردند.

همانطور که کسری مس در دنیا تشدید می شود، چشم انداز قیمت نیز تقویت می گردد. معدن داران می توانند پروژه های جدید و طرح های توسعه خود را برای پاسخگویی به افزایش تقاضا اجرا نمایند. بعضی از تحلیل گران فلزات و معادن همچنان نسبت به مس خوشبین بوده و پیش بینی می نمایند کسری قابل توجه مس ادامه دار باشد.

• ریسک نیروی کار

به نظر می رسد در سال 2018 اخلال در پروسه توافقنامه قرارداد های کاری به عنوان مهمترین ریسک تولید مس قلمداد می گردد. بطوریکه  بیش از 30 قرارداد کاری که حدود 5 میلیون تن از تولید مس را پوشش می دهند در سال 2018 منقضی می شوند که عمده آن ها مربوط به کشور شیلی و پرو می باشد. گفتنی است که این کشور ها با مدیریت این موضوع می توانند تاثیرات این ریسک را کاهش دهند.

اعتصابات کارگری نیز یکی دیگر از ریسک های مربوط به نیروی کار می باشد. نمودار زیر مربوط به میانگین هزینه نقدی تولید مس در  21 معدن بزرگ شیلی می باشد، همانطور که مشاهده می نمائید اعتصاب کارگران معدن اسکندیدا در فصل اول 2017 باعث افزایش یکباره بهای تمام شده مس شده است.

• کاهش عیار معادن

نمودار زیر روند نزولی کاهش عیار معادن را نشان مید هد. نمودار قرمز مربوط به کشور شیلی ( یکی از بزرگترین تولید کننده های مس در دنیا) و نمودار طوسی مربوط به میانگین جهانی می باشد. در سال 2017 نیز این روند کاهشی ادامه دار بوده و در سال 2018 نیز پیش بینی می گردد این روند ادامه یابد.

همانطور که در شکل زیر مشاهده می نمائید، عیار معادن به طور متوسط 0.62% در دنیا، 0.53% در معادنی که اخیرا استخراج در آن ها انجام شده و 0.43% در معادنی که هنوز توسعه ای در آن انجام نشده است. این امر نشان دهنده کاهش عیار معادن می باشد، پروژه های در حال مطالعه نیز  نشان از پیچیده تر شدن، عمیق شدن وکاهش عیار معادن در سال 2018 و سال های پس از آن را دارد.

کاهش عیار معادن موجب چالش های دیگری در تولید مس می گردد که می توان به  استخراج مقدار بیشتری سنگ آهن برای تولید مقدار مشخص محصول،  افزایش ضایعات، افزایش آب و انرژی مصرفی به ازای استخراج هر تن محصول و افزایش بهای تمام شده مس استخراجی اشاره نمود.

پیش بینی کاهش عیار سنگ سولفور

پیش بینی افزایش مصرف آب و انرژی

با در نظر گرفتن موارد گفته انتظار داریم مس در میان مدت ( تا سال 2020) کسری داشته باشد که این امر موجب افزایش قیمت ها خواهد شد. . این در حالی است که  پروژه های بلند مدت مدت کافی است

 در نمودار  زیر کسری مس تا سال 2020 نشان داده شده است:

در نمودار زیر کمبود پروژه های مس در میان مدت مشهود می باشد:

سایر نکات مهم

• مقایسه هزینه های نقدی تولید مس و قیمت

عمده دلیل افزایش هزینه های تولید از سال 2000 تا کنون، افزایش هزینه های مربوط به نیروی کار بوده است.

• انرژی پاک در اروپا

با توجه به اینکه تغییرات آب و هوایی در آینده یکی از مشکلات جدی در اروپا می باشد، این موضوع  به یکی از 10 الویت در دستور کارهای سیاسی در اروپا تبدیل شده است. دولت باید تا سال 2030 برای انرژی های تجدید پذیر هدفی مشخص نماید و از بهبود بهره وری انرژی نیز حمایت نماید. این موضوع با حرکت به سمت انرژی های تجدید پذیر و همچنین افزایش بهره وری در سایر انرژی ها محقق می گردد.

برای مثال استفاده از ماشین های الکتریکی موجب کاهش انتشار گاز دی اکسید کربن، کاهش آلودگی صوتی و کاهش مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا می گردد.

یک پلت فرم آماده ارائه به بازار توسط ECI ( انجمن صنعت مس در اروپا) ایجاد و مدیریت شده که در آن با انجام هزینه بر روی تکنولوژی های کارآمد و توسعه آن ها، اقتصاد اروپا به سمت کربن زدائی (تولید پاک) حرکت می نماید. مس ماده اولیه اصلی تمام این تکنولوژی ها می باشد.