پیش‌بینی بازار سوم خرداد ۱۴۰۱
بازار بورس تهران، امروز دوشنبه دوم خردادماه کار خود را متعادل منفی آغاز بکار کرد. هر چند در ابتدای بازار کوچکترهای بازار عملکرد بهتری داشتند اما با فشار فروش سنگین در بزرگان بازار خصوصاً خودرویی‌ها شاهد افزایش قدرت فروشندگان به نسبت ابتدای بازار بودیم. با نزدیک شدن به نیمه دوم معاملات بازار امروز شاهد افزایش فشار فروش در بزرگان بازار بودیم، صف فروش خودرویی‌ها، فشار فروش سنگین در معدنی‌ها و شستا منتج به افت حدود 25 هزار واحدی شاخص کل شد. هر چند که در اواخر بازار صفوف فروش خودرویی‌ها برداشته شد اما همچنان برتری قدرت فروشندگان مشهود بود. ارزش معاملات خرد بازار امروز با ثبت عدد 7 هزار و 162 میلیارد تومان که بالاتر از میانگین 7 روزه و 30 روزه قرار دارد. رشد ارزش معاملات خرد در چنین روزی در بازار خاطره تلخ اوایل شهریور سال گذشته را زنده کرد.
برای تحلیل شرایط این روزهای بازار کمی به عقب‌تر برمیگردیم؛
اسفند سال قبل همزمان بود با افزایش خوشبینی ها در مورد آینده برجام و رشد قیمت کامودیتی‌ها در بازارهای جهانی خصوصاً قیمت طلای سیاه. در نتیجه بواسطه ریزش شدید قیمت سهام در پاییز و نیمه زمستان 1400، بازار ارزنده شده بود. در کنار موارد ذکر شده خرید سهام توسط صندوق‌های با درآمد ثابت که به احتمال زیاد توسط سپرده‌های افراد حقوقی، برای فرار از مالیات، جان تازه‌ای گرفته اند از دلایل رشد بازار تا محدوده فعلی است. در این مسیر شاخص کل از شروع دهه دوم اسفندماه تا انتهای اردیبشهت‌ماه به مدد پالایشی‌ها و پتروشیمی‌ها حدود 25 درصد رشد داشته است، این در حالیست که رشد شاخص کل هم‌وزن در همین بازه زمانی حدود 34 درصد بوده است. با انتشار گزارش‌های حسابرسی نشده عملکرد سالانه شرکت که در کل عملکرد پایینی نسبت به انتظار بازار داشتند شاهد اصلاح شاخص هستیم، هرچند که بزرگان بازار قبل از انتشار این گزارش‌ها اصلاح را شروع کرده بودند. در رابطه با این گزارش‌ها؛ به نظر می‌رسد نتیجه رفتار و تفکرات دولت در لایحه بودجه را بتوان در گزارش شرکت‌ها دید. وقتی که دولت بدنبال جبران کسری بودجه خود بواسطه کاهش سودآوری شرکت‌ها است، طبیعی‌ست که گزارش شرکت‌ها به سمتی رود که علی‌رغم افزایش فروش و درآمدهای عملیاتی، شاهد افزایش بسیار شدید بهای تمام شده شرکت‌ها هستیم که نتیجه آن کاهش حاشیه سود در اغلب این شرکت‌ها را در پی دارد. بنابراین برای شرکت‌ها و مدیر مالی آنها این توجیه دارد که حاشیه سود خود را کاهش دهند. این گونه رفتار شرکت‌ها و گزارش دهی آنها را می‌توان در غذایی‌ها و صنایعی که از حذف ارز ترجیحی متأثر هستند انتظار داشت. در کنار این مورد همانطور که در گزارش‌های پیشین به آن اشاره کردیم، نحوه سیاستگذاری غلط دولت باعث افزایش ابهام و ریسک سرمایه‌گذاری در سهام برخی از صنایع از جمله پالایشی‌ها شده است. در مورد دو صنعت بزرگ بازار یعنی فولادی و معدنی؛ به‌نظر می‌رسد قطعی برق همانند سال قبل تهدید بزرگی برای تولید شرکت‌های این گروه است و شاهد هیچگونه فعالیتی برای سرمایه‌گذاری در صنعت برق نیستیم. از طرف دیگر اگر بنا باشد بازار با خودرویی‌ها بالا برود، باید هر چه زودتر تکلیف بحث واگذاری آنها مشخص شود.
در رابطه با وضعیت بازارهای جهانی بهتر است به چند نکته اشاره کنیم؛ مورد اول اشاره به مقاله الجزیره در رابطه با وضعیت فروش نفت ایران اشاره می‌کنیم؛ الجزیره به کاهش صادرات نفت خام ایران از زمان شروع جنگ روسیه و اوکراین اشاره کرده است و دلیل آن را فروش نفت روسیه به چین با قیمت‌های پایین‌تر و تخفیف بیشتر دانسته است. طبق همین گزارش ایران حدود 40 میلیون بشکه نفت خام در کشتی‌های آسیایی ذخیره دارد و به دنبال فروش آن به قیمت‌هایی پایین‌تر از قیمت‌های بازار است. ضمن اینکه خرید نفت روسیه بدلیل کیفیت بالاتر گریدرهای روسی در کنار قیمت پایین‌تر برای تجار چینی به‌صرفه تر است.
در ادامه چنین وضعیت مشابهی را در بازار فولاد شاهد هستیم، طبق گزارشات، روسیه با آغاز جنگ، محصولات میانی فولاد خود را با قیمت‌های پایین روانه بازار کرده است که دو مشتری بزرگ آن چین و هند با این محصولات را با قیمت بالاتر و یا با تبدیل به محصول نهایی به فروش می‌رسانند. بنابراین با جمع‌بندی همه موارد ذکر شده در رابطه با بازارهای جهانی، انتظار رشد قیمت‌ها در این بازار ها را نداریم. هر چندکه نباید بحران غذا و عدم تمایل قیمت اوره به کاهشی شدن را هم در نظر گرفت.
در رابطه با آینده بازار؛ برای صحبت و پیش‌بینی در مورد آینده بازار باید به گزارش‌های دور از انتظار شرکت‌ها که باعث بالا رفتن P/E ttm بازار و قرار گرفتن در بالای عدد 8 اشاره کرد از طرفی نسبت P/S بازار هم، مقدار پایینی ندارد، به همین دلیل اگر بنا باشد بازار مسیر صعودی در پیش بگیرد به یک انگیزه خیلی قوی نیاز دارد که در غیر اینصورت احتمال اصلاح شاخص دور از انتظار نیست.
