چشم انداز صنعت اوره

چشم انداز صنعت اوره

مقدمه

اوره مهمترین و پرمصرفترین کود شیمیایی است که به عنوان منبع نیتـروژن محصـولات کشـاورزی در جهـت افزایش محصول و حاصلخیزی خاک به کار گرفته میشود. بیش از 90 ٪از تولید اوره در دنیا، به منظور استفاده به عنوان کودهای شیمیایی حاوی نیتروژن است. با توجه به اهمیت مصرف خوراک بشر، نقش اوره در روند تولید مواد غذایی موضوعی قابل پیگیری و بااهمیت است. عوامل مختلفی بر تغییرات تقاضای اوره و کودهای شیمیایی تأثیرگذارند. مواد اولیـه تولیـد اوره ( گـاز و زغـال سنگ) ، تغییـرات آب و هـوایی، رشـد اقتصـادی، تغییرات جمعیتی و تغییرات الگوی غذایی از جمله این عوامل هستند که موارد مهم آنها در گزارش زیر( که بر اساس آخرین گزارش CRU  نوشته شده)  مورد بررسی قرار گرفته ا ند.

عوامل بنیادی تاثیر گذار در قیمت اوره

قیمت گاز و نفت به عنوان ماده اولیه تولید اوره حائز اهمیت می باشد. در جدول زیر پیش بینی CRU  از قیمت مواد اولیه اوره و همچنین قیمت نفت تا سال 2021 آورده شده است:

ریسک های اصلی در چشم انداز قیمت  اوره

عواملی که موجب تقویت قیمت های پیش بینی شده می گردد:

• بسته شدن کارخانه های تولید اوره در چین با سرعتی بیشتر از انتظار

در حال حاضر چین به میزان 7.9 میلیون تن ظرفیت خالی اوره دارد که طی سال 2017 به میزان 1 میلیون تن از آن بسته شده است.انتظار می رود تا پایان سال 2021 حدود 14 میلیون تن از ظرفیت اوره چین تعطیل شود. مسائل مالی، نگرانی های محیط زیستی و نرخ بالای زغال سنگ میتواند موجب سریع تر تعطیل شدن واحد های تولید اوره گردد.

• رشد تقاضا به ویژه در هند، ممکن است بیش از انتظارات باشد:

برای مثال در سال 2017 مصرف اوره در هند به دلیل بارش های موسمی، بیشتر از حد انتظار بوده و این امر موجب رشد تقاضا شده است.

عواملی که موجب تضعیف قیمت های پیش بینی شده می گردد:

• سخت گیری اعمال شده بر کنترل محصولات زغال سنگ در چین ممکن است کمتر از انتظار باشد:

در سال 2017، قانون 276 روز  در چین  ( که در آن روزهای کاری معادن زغال سنگ از 330 روز به 276 روز کاهش پیدا کرد) موجب تقویت قیمت زغال سنگ و اوره گردید. در بخش زغال سنگ بخش زیادی از ظرفیت تولید باید به طور دائمی بسته شود، در حالیکه دولت قادر به کنترل حجم استخراج می باشد، ولی تضمینی وجود ندارد که این روند ادامه یابد.

• کارخانه هایی که در پیش بینی خود، بهره برداری از آن ها را به تعویق انداخته ایم، ممکن است در مدار تولید قرارگیرند:

طی سال 2017 در کشور چین، سه طرح توسعه جمعا به ظرفیت 3.3 میلیون تن به دلیل عدم توجیه اقتصادی ، که توسط شرکت های Chitianhua و Sinofert Fuling و  Shandong Hualu در حال انجام بود، منتفی گردید. لذا CRU  در پیش بینی خود، ظرفیت جهانی تولید اوره را طی سال های 2017  تا 2021 به میزان 3.3 میلیون تن کاهش داده است.  بهره برداری از برخی از پروژه ها نیز به اواخر سال 2021 یا 2022 منتقل شده است. این در حالی است که این پروژه ها در صورت تامین مالی، پتانسیل این را دارند که زودتر از سال 2021 به  بهره برداری برسند.

ظرفیت های پیش بینی شده که با تاخیر آغاز می شوند به شرح جدول زیر می باشد:

عرضه و تقاضا

• مازاد عرضه اوره در سال 2017 و رشد بیشتر تقاضا نسبت به رشد ظرفیت های اضافه شده طی سال های 2019-2021

بیشترین مقدار ظرفیت اوره اضافه شده طی سال های اخیر در سال 2017 بوده است،  در این سال، ظرفیت اوره در حالی به 7.3 میلیون تن (در 9 کارخانه)  افزایش پیدا کرد، که در همان زمان مقدار تقاضای اوره کاهش یافت. در سال 2018 ظرفیت اوره 3.8 میلیون تن ( در 5 کارخانه) اضافه خواهد شد که نشان دهنده کاهش رشد ظرفیت می باشد. این رشد ظرفیت اضافه شده معادل رشد تقاضا در این سال می باشد.

گفتنی است رشد تقاضا در سال 2018 در درجه اول در کشورهای برزیل و آمریکا است.

 رشد ظرفیت اوره  بین سال های 2019 تا 2021 در مجموع حدود 3 میلیون تن و کمتر از رشد تقاضا طی این سال ها می باشد، لذا بالانس عرضه و تقاضا به هم خورده و این امر موجب افزایش قیمت ها خواهد شد.

پیش بینی می شود تقاضای جهانی اوره در سال 2021 به 183.2 میلیون تن برسد.

موارد ذکر شده در نمودار زیر قابل مشاهده می باشد.

ظرفیت هایی که در سال 2018 اضافه خواهد شد، در جدول زیر آورده شده است، تعویق در راه اندازی این پرژه ها در سال 2018 میتواند قیمت اوره را به قیمتی بالاتر از مبلغ پیش بنی شده برساند.

در جداول زیر برآورد میزان ظرفیت اضافه شده و تقاضای اوره تا سال 2021 آورده شده است:

LRMC: long run marginal cost

فرض می کنیم روند خاصی که در بازار های رقابتی، قیمت به آن باز می گردد، توسط هزینه های حاشیه ای دراز مدتLRMC marginal تعیین می شود. محاسبه LRMC بر اساس دو جزء اصلی هزینه است: هزینه های کسب و کار و هزینه های اقتصادی. هزینه های کسب و کار بر اساس هزینه های نقدی محاسبه می شود، قبل از اینکه با  هزینه های اضافی مرتبط با فروش و بازاریابی اوره، سربار و سرمایه در گردش تعدیل شود، هزینه های اقتصادی عبارتند از سرمایه اضافی که برای ارزش بازار دارایی ( بر اساس عمر باقی مانده) بر اساس میانگین موزون هزینه سرمایه (WACC) محاسبه می شود.

عوامل زیادی موجب می شود که در چرخه های قیمتی کالا قیمت ها در بالا یا پایین LRMC قرار گیرد. از جمله این عوامل می توان به کمبود مواد اولیه ( از جمله گاز طبیعی ) در مقاطع زمانی مختلف، مصرف اضافه تر پیش بینی نشده، از دست دادن غیر منتظره محصول ( بر اثر جنگ، زلزله و بلایای طبیعی) اشاره کرد.

افزایش تقاضای جهانی در صورتی که منجر به رشد قیمت ها به بالای میانگین LRMC شود، انتظار داریم که سرمایه گذاران جذب این بخش شوند که این امر موجب افزایش ظرفیت اوره می گردد. در بلند مدت این امر منجر به برگشت قیمت ها به سطح  LRMC  می شود.

همچنین در صورتی که قیمت ها به زیر سطح LRMC کاهش یابد، تعدادی از واحد ها از توجیه اقتصادی خارج شده و به دلیل کاهش عرضه قیمت ها مجددا به سطح  LRMC باز می گردد.

CRU  برای نشان دادن میانگین نرخ جهانی LRMC،  بهای تمام شده اوره را در 5 کشور، آمریکا، ایران، روسیه، نیجریه و آفریقا محاسبه نموده است. این کشور ها بر اساس دسترسی آسان و با قیمت های رقابتی به تامین کنندگان مواد اولیه ( گاز و زغال سنگ) و دسترسی به منابع مالی با نرخ های معقول، انتخاب شده اند. این در حالی است که جنوب آسیا، چین و هند از این محاسبات به دلایل ساختاری مستثنی شده است.

تعرفه نرخ گاز در هند و همچنین  توجیه اقتصادی ضعیف کارخانه های تولید اوره در چین که با کمک مالی دولت (با هدف تامین امنیت غذا غذا)  اداره می گردد، موجب شده تا این دو کشور در بین کشور های منتخب قرار نگیرند.

همانطور که در جدول زیر مشاهده می نمائید، LRMC در کشور آمریکا 277$ ، ایران 204$ ، روسیه 309$، نیجریه 350$ و آفریقا 228$ می باشد که میانگین آن 270 $ است.

پیش بینی قیمت اوره

در نهایت CRU  قیمت اوره را در میان مدت با استفاده از یک مدل اقتصادسنجی با تکیه بر عوامل بنیادی عرضه و تقاضا برآورد نموده است. در بخش عرضه، عوامل تولید (قیمت اصلی مواد اولیه) را برای تولید کنندگان بازار اوره  و در سمت تقاضا محرک های کلیدی اقتصاد کلان و هم چنین جمعیت و الگوی غذایی آن ها و … در نظر گرفته است.